AAC-komunikacja wspomagająca i alternatywna

Komunikacja wspomagająca i alternatywna (AAC) to szerokie spektrum podejść (Koppenhaver, Erickson, 2020) oraz działań, mające na celu wsparcie aktualnych możliwości komunikacyjnych i/lub minimalizowanie doświadczanych przez osobę trudności  w zakresie mowy i/lub rozumienia języka (mówionego jak i pisanego).(ASHA, b.d.) https://www.asha.org/practice-portal/professional-issues/augmentative-and-alternative-communication/#collapse_1

Poprzez wykorzystanie różnych technik i narzędzi, AAC ma wspierać osobę w wyrażaniu jej myśli, pragnień, potrzeb, uczuć (ASHA, b.d.) .(https://www.asha.org/practice-portal/professional-issues/augmentative-and-alternative-communication/#collapse_1, https://praacticalaac.org/praactical/linguistically-robust-aac-systems/), oraz radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami komunikacyjnymi  (Porter & Kirkland, 1995).

Warunkiem rozwoju językowego osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi  jest dostęp do rozbudowanego systemu językowego (van Tatenhove, Zangari, 2009; https://www.google.com/url?q=https://www.assistiveware.com/learn-aac/select-a-balanced-aac-system&sa=D&source=docs&ust=1634539683121000&usg=AOvVaw2-oKL-OjQM9FghrKNao-n_).

System taki umożliwia dowolne łączenie słów ze sobą i realizację różnych funkcji komunikacyjnych tak, aby pozwolić nakomunikację w każdej sytuacji i sprzyjać budowaniu autonomii (Farall, 2016).

Formy AAC

AAC obejmuje zarówno niewspomagane (ang. unaided) jak i wspomagane (ang.aided) formy komunikacji, z wykorzystaniem wizualnych, mówionych lub pisanych środków przekazu.

Niewspomagane formy komunikacji to między innymi: wyraz twarzy, postawa ciała, gesty, znaki systemów manualnych, wykorzystanie spojrzenia.

Wspomagane formy komunikacji dotyczą użycia symboli, tablic i książek do komunikacji, jak również systemów opartych o wykorzystanie narzędzi technologii wspomagającej.

Wspomaganie formy komunikacji to także dostęp do liter i umożliwienie samodzielnego pisania w celach komunikacyjnych. Jedynie Użytkownik AAC który literuje staje niezależny od innych osób w zakresie doboru słownictwa (Erickson, Koppenhaver, 2020).

Wielomodalność w komunikacji

Wykorzystywany sposób lub sposoby komunikacji determinowane są potrzebami osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi (CCN) i jej partnerów komunikacyjnych. Użytkownik AAC może wykorzystywać  jednocześnie/równolegle różne systemy komunikacji ( https://www.communicationmatters.org.uk/app/uploads/2019/01/2013_Shining_a_Light_on_AAC.pdf,) wybierając ten, który w danej sytuacji pozwoli na zaspokojenie jego potrzeb komunikacyjnych w sposób maksymalnie autonomiczny, efektywny, precyzyjny, społecznie akceptowalny i porozumiewanie się z jak największą grupą osób (Porter, 2019).

Cel AAC

Celem wprowadzania AAC jest umożliwienie pełniejszego i bardziej efektywnego pełnienia różnych ról społecznych w tym związanych z budowaniem relacji, edukacją, zatrudnieniem i życiem społecznym przez osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi (CCN). Oznacza to konieczność zidentyfikowania czynników i warunków, które pozwolą osobie z CCN zaspokoić swoje aktualne i przyszłe potrzeby komunikacyjne, oraz umożliwią rozwój bardziej autonomicznej, efektywnej, precyzyjnej, społecznie akceptowanej komunikacji w przyszłości. (Porter, 2019)

Słownik podstawowych pojęć