CAR to angielski akronim oznaczający strategię czytania uczestniczącego, składającą się z trzech kroków:

1. Comment and wait.- Skomentuj i poczekaj.
2. Ask for participation and wait. – Zapytaj lub zachęć do interakcji.        
3. Respond by adding a little more.-  Odpowiedz dodając coś więcej.

Jak wykorzystać to w praktyce?

1. Weź głęboki oddech i pamiętaj, że czytania uczestniczącego tak jak i modelowania i wielu innych umiejętności w zakresie AAC po prostu trzeba się nauczyć, a wprawa przyjdzie z czasem i praktyką! Gotowa/y?
   
2. Przeczytaj jakiś krótki fragment tekstu.
   
3. Na indywidualnej pomocy komunikacyjnej użytkownika zamodeluj jakiś komentarz do tekstu lub obrazka. Opisuj to co się wydarzyło, to co widać na obrazku, komentuj lub mów o emocjach. Długość modelowanego komunikatu dostosuj indywidualnie do możliwości i potrzeb tej konkretnej osoby, z którą czytasz!
   
4. Zamilknij i POCZEKAJ.
   Daj użytkownikowi AAC czas na odpowiedź, na jego komentarz.
   Nie bój się ciszy.
   Ona jest potrzebna!
   Nie wywieraj też presji, nie zasypuj kolejnymi pytaniami czy komentarzami. Niektóre osoby z niepełnosprawnością intelektualną mogą potrzebować nawet 30s aby zareagować!
   Daj im ten czas i szansę na rozmowę!
   
5. Jeśli użytkownik AAC doda coś od siebie, powtórz dokładnie to co powiedział i zamodeluj do tej wypowiedzi o jedno słowo więcej.
   Np. W trakcie czytania „Lokomotywy” po pierwszych czterech wersach, w trakcie przerwy użytkownik mówi „lokomotywa” a ty modelujesz „lokomotywa+ stoi” i mówisz poprawne gramatycznie i stylistycznie zdanie „tak, tu stoi lokomotywa”.
   
6. Jeżeli Użytkownik AAC  jednak nie włącza się w czytanie uczestniczące  ze swoim komunikatem możesz:
   1. Powtórzyć to co już zamodelowałaś/eś;
   2. Zachęcić użytkownika AAC do włączenia się w rozmowę o tekście, modelując inny komentarz,
   3. Zadać pytanie pośrednie, np. „ciekawa jestem co o tym myślisz / widziałaś/eś?.”
      UNIKAJ jednak zasypania pytaniami i odpytywania!!
      
7. Jeżeli użytkownik po tym ponownym zamodelowaniu coś powie na swojej indywidualnej pomocy komunikacyjnej ponownie wykorzystaj strategię modelowania „o jeden więcej”- powtarzając to co Użytkownik powiedział i dodając o jedno słowo więcej (patrz punkt 5).

8. Jeśli w dalszym ciągu jednak nie włącza się do rozmowy, to nic! Być może nie chce nic powiedzieć, a być może potrzebuje jeszcze więcej modelowania zanim zacznie włączać się w tę aktywność. Nie przejmuj się tylko przeczytaj kolejny fragment i powtórz całą strategię od początku!

Erickson, K., Geist, L. A., (2016). The profiles of students with significant cognitive disabilities and complex communication needs. Augmentative and Alternative Communication, 32(2), 187-197.

Erickson, K., Hatch, P., Clendon, S.A. (2010), Literacy, aasistive technology, and students with significant disabilities. Focus on Exeptional Children, 42, 1-16

Erickson, K., Koppenhaver, D., (2019) Comprehensive Literacy for All. Teaching Students with Significant Disiabilities to Read and Write, Paul.H. Brookes Publishing Co.
Ezell, H. K., Justice, L. M. (2005), Shared storybook reading: Building young children’s language and emergent literacy skills, Baltimore MD, Paul H. Brookes Publishing Co.

Justice,L. M., Kaderavek, J. N.,  Bowles, R., Grimm, K. (2005) Language impairment, parent child shared reading, and phonological awareness: A feasibility study. Topics in Early Childhood Special Education, 25 (3), 143-156.

Justice, L. M., Kaderavek, J. N.,Fan, X., Sofka, A., Hunt, A. (2009) Accelerating preschoolers early literacy development through teacher-child storybook reading. . Language, Speech and Hearing Services in Schools, 40, 67-85

Justice, L. M. Ezell, H. K. (2004), Print referencing: An emergent literacy enhancement strategy and its clinical applications. Language, Speech and Hearing Services in Schools, 35- 185-193
the identification of printed words, American Journal on Mental Retardation, 105 (1) 14-24

Koppenhaver, D. A., Evans, D. A., Yoder, D. E. (1991), Childhood reading and writing experiences of literate adults with severe speech and motor impairments. Augmentative and Alternative Communication, 7(1), 20-33
Rose, T. L., Furr, P.M. (1984) Negative effects of illustration as word cues. Journal of Learning Disabilities, 17(6), 334-337

Saunder, R. J., Solman, R. T. (1984) The effect of pictures on the aquisition of small vocabulary of similar sight- words. British journal of Educational Psychology, 54 (3), 265-275