Punktem wyjścia do naszej pracy z osobami z CCN jest podejście oparte na zakładaniu kompetencji.
W związku z tym zakładamy, że osoby te uczą się tego, czego są uczone, oraz że doświadczane przez nich trudności nie wynikają z braku ich możliwości, czy też stopnia niepełnosprawności,  a niewłaściwych metod nauczania lub naszego braku zrozumienia dla ich sposobu odbierania, przetwarzania i przekazywania informacji  (Jorgensen, 2005; Erickson, Koppenhaver, 2019). 

Badania pokazują, że wysokie oczekiwania, właściwe formy nauczania i wykorzystanie technologii wspomagającej  umożliwia coraz większej grupie osób z etykietą „ opóźnienia intelektualnego” opanowanie umiejętności czytania i pisania oraz zaprezentowanie poziomu inteligencji znacznie przewyższającego oczekiwania.  (Biklen & Cardinal,1997; Broderick &Casa-Hendrickson,2001 ; Erickson ,Koppenhaver,&Yoder,2002 ; Erickson ,Koppenhaver, Yoder,& Nance, 1997; Koppenhaver i in., 2001; Ryndak, Morrison, &Sommerstein, 1999).

Erickson i Koppenhaver w swojej książce „Comprehensive Literacy for All. Teaching Students with Sagnificant Disabliities to Read and Write” podkreślają, że KAŻDY MOŻE BYĆ UCZONY czytania i pisania (2019). 

Rozwiewając wątpliwości, wyliczają dokładnie grupy osób z którymi pracowali, i w oparciu o których doświadczenia prezentują „kompleksowy model nauki czytania i pisania”. Są to: osoby z niepełnosprawnościami intelektualnymi (w tym w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim), niepełnosprawnościami ruchowymi, z zaburzeniami mowy, komunikacji, przetwarzania sensorycznego i sprzężeniami wszystkich tych trudności.Osoby, które nie komunikowały się jeszcze w sposób zrozumiały dla otoczenia, jak i te które już podejmowały próby czytania i pisania. Osoby z zaburzeniami w spektrum autyzmu, Zespołem Downa, Zespołem Retta, porażeniem mózgowym, łamliwym chromosomem X, Zespołem Angelmana, Williamsa. Głucho- niewidome, z zaburzeniami zachowania, uszkodzeniami mózgu i innymi niepełnosprawnościami. 

Autorzy podkreślają jednocześnie, że choć nie mają recepty i złotego środka jak nauczyć wszystkie osoby z niepełnosprawnościami czytania i pisania na poziomie ich rówieśników nie są jednak stanie wyznaczyć żadnych kryteriów, kto opanuje te umiejętności a kto nie. (Erickson, Koppenhaver, 2019). 

 Jednocześnie zwracają uwagę, że nie wolno ignorować faktu istnienia niepełnosprawności i trudności i ograniczeń jakie ona za sobą niesie wpływając na proces nauki czytania i pisania. Rolą otoczenia, w szczególności specjalistów,  jest jednak takie organizowanie całego procesu, aby minimalizować ich wpływ i tworzyć strategie, które umożliwią radzenie sobie z ograniczeniami. 

Co więcej  aktualna wiedza i doświadczenie pozwala stwierdzić, że nigdy nie jest za późno na podjęcia prób nauki czytania i pisania, oraz, że kluczową rolę w tym procesie odgrywa osoba nauczyciela, terapeuty, czy rodzica, który będzie przekonany, że jest to możliwe i zapewni osobie z CCN właściwą, dostosowaną do jej potrzeb i możliwości formę nauki i metody wsparcia. Choć wiele z tych osób nigdy nie napisze książki, nie przeczyta epopei, ale dzięki podjęciu trudu nauki czytania i pisania z pewnością zwiększy swoją autonomię, możliwości przedstawiania i bronienia swoich praw i interesów. W przypadku niepowodzeń nie należy więc zrzucać ich na niepełnosprawność osoby, ale zapewnić więcej wsparcia i instrukcji, wpierać środowisko, dostosowywać narzędzia, zrobić rediagnozę sensoryczno- motoryczną itd. Ciągle próbować i szukać. Takie podejście jest znacznie bezpieczniejsze i efektywniejsze, gdyż pozwala uniknąć „tragedii odebrania szansy, niepodjęcia próby, czy choćby dania nadziei, w oparciu o fałszywie przyjęte i nałożone na osobę ograniczenia.” (Gould, 1996).  

Biklen, D., & Cardinal, D. (1997).Contested words, contested science.New York: Teachers College Press.

Broderick, A., & Kasa-Hendrickson, C. (2001). Say just one word at a time: The emergence of reliable speech in a student labeled with autism. Journal of the Association for Persons with Severe Handicaps, 26, 13-24.

Erickson, K ., Koppenhaver, D., &Yoder, D. (2002). Waves of words: Augmented communicators read andwrite. Monterey, CA: Augmentative Communication.

Erickson, K., Koppenhaver, D., Yoder,D., & Nance, J. (1997). Integrated c ommunication and literacy instruction for a child with multiple disabilities. Focus on Autism and Other Developmental Disabilities,12(3), 142-150.

Gould, S. J., (1996), The mismeasure of man. New York, NY: W. W. Norton

Ryndak , D . , Morrison, A.,& Sommerstein, L . (1999). Literacy before and after inclusion in general education settings: A case study.Journal of the Association for Personswith Severe Handicaps, 24(1), 5-22.