Każdy kto choć raz przygotowywał tablice do komunikacji albo nawet pojedyncze symbole, musiał odpowiedzieć sobie na pytanie: „Jaki KOLOR dodać?!”

Zamalować całe pole za symbolem? Kolorowa tylko ramka? A może zmienić kolor tła całej strony? Chyba żeby właśnie zostawić bez zmian… Zwłaszcza na początku wątpliwości jest bardzo wiele. My postawimy jeszcze jedno pytanie: „Jakie zadanie ma spełniać kolor w pomocy komunikacyjnej?”

Dodawany do symbolu kolor ma przede wszystkim stanowić dla użytkownika podpowiedź, która pomoże mu szybciej odnaleźć potrzebny piktogram i zwiększyć trafność wyboru z podobnych symboli.

(Pomijamy w tym wpisie kwestię dostosowania pomocy do specyficznych potrzeb wzrokowych użytkowników oraz alternatywnych wersji symboli).

Dla kogoś kto nie czyta, oznaczenie kolorem słów pozwoli np. adekwatnie wybrać spośród pojęć „basen” [na żółto] i „pływać”[oznaczone na zielono], kiedy ktoś zapyta, gdzie dziś był. Musi jednak mieć z obydwoma symbolami wcześniejsze doświadczenia (były przez kogoś używane, nazwane).

Kod kolorów używany w Polsce

Tradycyjnie stosowanym w Polsce kodem kolorów jest oznaczanie nazw osób kolorem pomarańczowym, czynności-zielonym, rzeczy- żółtym, określeń-niebieskim a całych zwrotów konwersacyjnych barwą różową.

Inny kod kolorów prezentowany jest w książkach zgodnych z metodyką PODD. W gotowych tablicach programów do komunikacji i w standardach zagranicznych także spotkamy się z innymi wersjami kodu.

W tablicy dynamicznej w komunikatorze zakolorowanie całego pola symbolu często wskazuje, że to link, prowadzący do następnej tablicy.

Poza oznaczaniem kolorem podpowiedzią może być także umiejscowienie znaku. Klucz Fitzgerald mówi, że słowa powinniśmy układać jak części zdania.

Jeżeli nasze pojęcie leży pośród innych słów spełniających podobną funkcję, powinno być łatwiej odgadnąć jego lokalizację. Dodatkową wskazówka może być też umieszczanie słów z danego obszaru znaczeniowego w obrębie większej kategorii obok siebie. Przykład: w dużej grupie czynności można zgrupować w jednym miejscu aktywności ruchowych, związane z higieną itp.

Kto potrzebuje kodu kolorów?

Skąd jednak małe dziecko ma wiedzieć, że słowo, którego szuka jest właśnie czasownikiem? Dzieci o typowym rozwoju intuicyjną wiedzę o tym jak używać słów czerpią z żywego kontaktu z językiem. Dwu- czy trzylatek nie wie jeszcze, czym jest podmiot i orzeczenie ale gdy zapytamy, od razu powie co robił i z kim inflatable football soccer dart.

Badania nad tym jak koloru i organizacja przestrzenna usprawnia dostęp do symboli nie dają jednoznacznych odpowiedzi (Wilkinson, Carlin i Thistle, 2008; Morgan, 2013). Wiemy jednak na pewno, że pojedyncze próby „uczenia” użytkownika budowania poprawnych wypowiedzi nie są wystarczające!

Podstawą skuteczności jest m.in. modelowanie przez partnerów komunikacyjnych.

Na etapie poznawania nowej pomocy komunikacyjnej to dorosłym partnerom komunikacyjnym kod koloru przyda się najbardziej! Żeby jednak skorzystać z tej podpowiedzi, muszą wiedzieć jak to działa.

[Tekst opublikowany był 16.01.2020 jako wpis na Facebooku Fundacji generAACja]