AAC – komunikacja wspomagająca i alternatywna

Komunikacja wspomagająca i alternatywna (AAC) to szerokie spektrum podejść (Koppenhaver, Erickson, 2020) oraz działań, mające na celu wsparcie aktualnych możliwości komunikacyjnych i/lub minimalizowanie doświadczanych przez osobę trudności  w zakresie mowy i/lub rozumienia języka (mówionego jak i pisanego).(ASHA, b.d.)) 

Poprzez wykorzystanie różnych technik i narzędzi, AAC ma wspierać osobę w wyrażaniu jej myśli, pragnień, potrzeb, uczuć (ASHA, b.d.) .(https://www.asha.org/practice-portal/professional-issues/augmentative-and-alternative-communication/#collapse_1, https://praacticalaac.org/praactical/linguistically-robust-aac-systems/), oraz radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami komunikacyjnymi  (Porter & Kirkland, 1995).

Warunkiem rozwoju językowego osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi  jest dostęp do rozbudowanego systemu językowego (van Tatenhove, Zangari, 2009; https://www.google.com/url?q=https://www.assistiveware.com/learn-aac/select-a-balanced-aac-system&sa=D&source=docs&ust=1634539683121000&usg=AOvVaw2-oKL-OjQM9FghrKNao-n_).

System taki umożliwia dowolne łączenie słów ze sobą i realizację różnych funkcji komunikacyjnych tak, aby pozwolić nakomunikację w każdej sytuacji i sprzyjać budowaniu autonomii (Farall, 2016).

Formy AAC

AAC obejmuje zarówno niewspomagane (ang. unaided) jak i wspomagane (ang.aided) formy komunikacji, z wykorzystaniem wizualnych, mówionych lub pisanych środków przekazu.

Niewspomagane formy komunikacji to między innymi: wyraz twarzy, postawa ciała, gesty, znaki systemów manualnych, wykorzystanie spojrzenia.

Wspomagane formy komunikacji dotyczą użycia symboli, tablic i książek do komunikacji, jak również systemów opartych o wykorzystanie narzędzi technologii wspomagającej.

Wspomaganie formy komunikacji to także dostęp do liter i umożliwienie samodzielnego pisania w celach komunikacyjnych. Jedynie Użytkownik AAC który literuje staje niezależny od innych osób w zakresie doboru słownictwa (Erickson, Koppenhaver, 2020).

Wielomodalność w komunikacji

Wykorzystywany sposób lub sposoby komunikacji determinowane są potrzebami osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi i jej partnerów komunikacyjnych. Użytkownik AAC może wykorzystywać  jednocześnie/równolegle różne systemy komunikacji ( https://www.communicationmatters.org.uk/app/uploads/2019/01/2013_Shining_a_Light_on_AAC.pdf,) wybierając ten, który w danej sytuacji pozwoli na zaspokojenie jego potrzeb komunikacyjnych w sposób maksymalnie autonomiczny, efektywny, precyzyjny, społecznie akceptowalny i porozumiewanie się z jak największą grupą osób (Porter, 2019).

Cel AAC

Celem wprowadzania AAC jest umożliwienie pełniejszego i bardziej efektywnego pełnienia różnych ról społecznych w tym związanych z budowaniem relacji, edukacją, zatrudnieniem i życiem społecznym przez osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi. Oznacza to konieczność zidentyfikowania czynników i warunków, które pozwolą osobie ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi zaspokoić swoje aktualne i przyszłe potrzeby komunikacyjne oraz umożliwią rozwój bardziej autonomicznej, efektywnej, precyzyjnej, społecznie akceptowanej komunikacji w przyszłości. (Porter, 2019)

Bibliografia:

Erickson K., Koppenhaver D., Comprehensive Literacy for All. Teaching Students with Sagnificant Disiabilities to Read and Write, Paul. H. Brookes Publishing Co. 2020.

Porter G., Pragmatic Organisation Dynamic Display Communication Books, Advanced Workshop Manual Workshop 2019.