www.generaacja.pl » Faza CVI a adaptacje książek

13 września 2019

Faza CVI a adaptacje książek

Adaptacja książek powinna zależeć przede wszystkim od indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka,
dla którego są one tworzone.

Niemniej jednak w zależności od fazy CVI, dr. Christine Roman- Lantzy
podaje następujące wskazówki i wytyczne.

FAZA I

W fazie I dziecko jest w stanie dostrzec wyłącznie przedmioty o jednolitym, wyraźnym kolorze, a moment fiksacji wzroku jest bardzo krótki, z kolei czas niezbędny do uzyskania reakcji wzrokowej- wydłużony. Dostrzeganie przedmiotów możliwe jest tylko w ściśle kontrolowanym środowisku o zminimalizowanej ilość bodźców,
oraz w preferowanym polu widzenia.

Wykorzystanie światła (podświetlanie obiektów ale i ograniczenie dodatkowych źródeł światła) sprzyja uzyskaniu pożądanej reakcji wzrokowej. Na tym etapie dziecko może mieć trudność w patrzeniu na nowe obiekty,
a patrzenie i sięganie to wciąż dwie niezależne funkcje.

Dla dziecka na tym etapie należy:

1. tworzyć książki wykorzystujące realne przedmioty

Dziecko powinno mieć czas aby móc je poznać wzrokowo i dotykowo.

2. wykorzystywać jednocześnie tylko jeden kanał percepcyjny
Należy jednak pamiętać, że mózg dziecka jest w stanie przetworzyć informacje z tylko jednego kanału więc poznawanie dotykowe nie może być połączone ani z nazywaniem przedmiotu ani patrzeniem na niego i vice versa- kiedy dziecko ma patrzeć nie dotyka przedmiotu i dzieje się to w ciszy.

3. prezentować przedmioty na gładkim kontrastowym tle i podświetlając je

Do podświetlania można użyć zarówno światła tylnego (zza pleców dziecka) lub lightboxa.

4. wykorzystywać jeden, maksymalnie dwa ulubione kolory

Kolory te powinny być intensywne i nie powinny występować jednocześnie na jednym przedmiocie. Na tym etapie percepcja wielokolorowych przedmiotów jest niemożliwa.

5. wykorzystywać błyszczące elementy

Odnosi się to zarówno do całego przedmiotu jak również błyszczący papier lub taśmy mogą być użyte do pokreślenia najbardziej istotnych elementów.

FAZA II

Na tym etapie dziecko jest w stanie zobaczyć 2-3 kolory, a ruch wciąż pomaga w koncentracji na obiekcie.
Czas reakacji wzrokowej powoli ulega skróceniu, jednak może się on wydłużać gdy dziecko jest zmęczone, zestresowane lub przestymulowane. Rozszerza się pole widzenia, wydłuża odległość, a światło nie jest już tak bardzo rozpraszającym bodźcem. Dziecko z większą łatwością akceptuje nowe przedmioty, ale jednoczesne patrzenie i sięganie możliwe jest tylko na przedmiotach znanych.

Dla dziecka na tym etapie należy początkowo dalej wykorzystywać przedmioty 3D, jednak stopniowo przechodzić na elementy w 2D.

Dr Roman- Lantzy zaleca zrobienie zdjęć wykorzystywanym wcześniej realnym przedmiotom. Czytanie uczestniczące na tym etapie może wiązać się już z dopasowywaniem konkretu do zdjęcia.

Po pewnym czasie można ze zdjęć/ obrazów w książki wyciąć same przedmioty/ najważniejsze elementy, a ich granice podkreślić kolorową, błyszczącą taśmą (lub nakleić na papier i wyciąć z ramką). Zadaniem partnera komunikacyjnego jest zwracanie uwagi dziecka na podobieństwa i różnice między przedmiotami 3D a ich przedstawieniem 2D.

FAZA III

W fazie III dziecko rozpoznaje coraz więcej przedmiotów, obrazów, wzorów. Ruch nie jest już niezbędny aby móc zobaczyć przedmiot, a opóźnienie reakcji wzrokowej zdarza się bardzo rzadko. Dopiero na tym etapie dziecko jest w stanie jednocześnie PATRZEĆ I SŁUCHAĆ, oraz PATRZEĆ I SIĘGAĆ (jednocześnie lub sekwencyjnie). Rozpoznaje i właściwie reaguje na tarze (rozróżnia osoby znane od nieznanych), wydłuża się odległość na jaką jest w stanie patrzeć.

Dla dziecka na tym etapie książki powinny mieć czarne tło jednak mogą już zawierać zarówno zdjęcia/ obrazki jak i słowa pisane.

W zależności od możliwości poznawczych dziecka należy wybrać jedno- dwa kluczowe słowa i obrysować je (markerem lub wydrukować za pomocą narzędzia Word Bubbling
https://i2.wp.com/cvi.aphtech.org/wp-content/uploads/2019/02/word-bubbling.jpg?ssl=1)

Należy być ostrożnym ze stosowaniem laminatu, gdyż tworzy on rozpraszający pobłysk lub użyć laminatu matowego.

Z czasem można wykorzystywać również nieadaptowane książki wykorzystując ograniczniki aby zminimalizować ilość bodźców.

PRZYKŁADY ZAADAPTOWANYCH KSIĄŻEK

Opracowanie: http://www.pathstoliteracy.org/blog/books-students-different-cvi-phases
Zdjęcia pochodzą ze strony http://pathstoliteracy.org

Katarzyna Włodarczyk

Blog